W ubiegłym roku szkolnym Gdyński Samorząd finansował dodatkowe badania wśród uczniów klas 3 i 7 szkół podstawowych w zakresie analizy masy i składu ciała, wydolności fizycznej i płaskostopia. Wyniki badań są niepokojące. Spośród 1427 przebadanych dzieci 22% procent cierpi na nadwagę lub otyłość. U 222 uczniów stwierdzono nieprawidłowe ciśnienie tętnicze krwi, a 497 z nich ma niedostateczną wydolność fizyczną. W związku z tym Gdyński Samorząd rozpoczął realizację programu polityki zdrowotnej pn.: „Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki i leczenia nadwagi i otyłości w populacji młodzieży w Gminie Miasta Gdyni na lata 2018 – 2020”, którego celem jest zmniejszenie częstości występowania nadmiaru masy ciała oraz modyfikacja zachowań żywieniowych u dzieci i młodzieży.
„Jakość i długość życia mieszkańców Gdyni jest priorytetem dla działań podejmowanych przez Gdyński Samorząd. O zdrowie dzieci i młodzieży dbamy prowadząc działania w różnych obszarach życia. Obecnie w Gdyni realizowane są trzy programy polityki zdrowotnej. Oprócz leczenia nadwagi i otyłości, organizowane są także szczepienia ochronne dla dziewczynek w wieku 13-14 lat przeciwko zakażeniu wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) oraz program mający na celu popularyzację sportu i aktywności fizycznej. Ponadto prowadzimy analizę jakości i organizacji żywienia zbiorowego w gdyńskich szkołach podstawowych. Wszystkie te działania mają na celu wzmocnienie potencjału zdrowotnego dzieci i młodzieży. Z niepokojem obserwujemy wzrost masy ciała u najmłodszych mieszkańców Gdyni.
Badania przeprowadzone w minionym roku szkolnym wśród uczniów gdyńskich szkół potwierdzają niekorzystne statystyki otyłości w populacji dzieci i młodzieży w Polsce. Specjaliści alarmują o pilnej konieczności rozwiązań w tym obszarze, dlatego też podjęliśmy decyzję o wdrożeniu kompleksowego programu profilaktyki i leczenia otyłości. Wierzę, że będzie to kolejny krok do skutecznego przeciwdziałania skutkom otyłości i nadwagi” – mówi Pan Bartosz Bartoszewicz, Wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia.
Program jest w całości finansowany ze środków Gminy Miasta Gdyni, realizowany przez Fundację Medicover, podmiot wyłoniony w drodze konkursu. Po wyrażeniu zgody przez rodziców, dzieci zostaną zakwalifikowane do programu na okres 12 miesięcy. Celem programu jest objęcie dziecka i jego najbliższej rodziny kompleksową opieką sprawowaną przez interdyscyplinarny zespół składający się z lekarza, dietetyka, psychologa i specjalisty aktywności fizycznej. Wykonane zostaną również badania krwi u dziecka, które wykażą, czy nadwaga lub otyłość przyczyniła się już do rozwoju innych problemów zdrowotnych, np. zaburzeń hormonalnych czy też cukrzycy. Zaplanowane są również warsztaty dla rodzin, których celem jest zwiększenie świadomości w zakresie konsekwencji wynikających z choroby, jaką jest otyłość, a także zwiększenie motywacji całej rodziny do zmiany stylu życia.
„Młodzież biorąca udział w programie będzie miała możliwość korzystania nie tylko z konsultacji u specjalistów ale również będzie mogła uczestniczyć w wydarzeniach sportowych im dedykowanych. Mam nadzieję, że zmiana nawyków żywieniowych oraz stylu życia przyczyni się nie tylko do poprawy stanu zdrowia, ale również pozytywnie wpłynie na samoocenę uczestników oraz zachęci do korzystania z bogatej oferty sportowej proponowanej przez miasto” – dodaje Anna Melki, Dyrektor Gdyńskiego Centrum Zdrowia
Współcześnie, dzieci obarczone są szeregiem problemów zdrowotnych wynikających – w znacznej mierze – z nieprawidłowego stylu życia. Otyłość, bagatelizowana przez niektórych, to choroba, która w 70 procentach przypadków kończy się cukrzycą. Niegdyś dotykała ona głównie osoby dojrzałe, w wieku 50 – 60 lat. Obecnie na cukrzycę zapadają nią nastolatkowie.
„Dziś wiemy, że otyły nastolatek to w 80 procentach otyły dorosły, a konsekwencją otyłości mogą być poważne problemy zdrowotne takie jak: insulinooporność wraz z cukrzycą, podwyższony poziom cholesterolu, nadciśnienie tętnicze, stłuszczenie wątroby, zespół policystycznych jajników, bezdech senny czy przeciążenie kości i mięśni” – wylicza dr n. med. Katarzyna Korzeniowska, ekspert, specjalista pediatrii, endokrynologii i diabetologii dziecięcej.
Groźną konsekwencją otyłości są również zaburzenia emocjonalne. Otyłe dziecko czy nastolatek narażony jest częściej na docinki ze strony swoich rówieśników, co skutkować może obniżonym nastrojem oraz mniejszą pewnością siebie. Rokrocznie budżet Państwa przeznacza ponad 9 procent nakładów na opiekę zdrowotną, czyli około 2,5 mld złotych na leczenie cukrzycy i jej powikłań.
„Wydatki pacjenta z cukrzycą na leczenie mogą sięgać nawet do kilkuset złotych miesięcznie. Retorycznym zdaje się być zatem pytanie, czy warto zapobiegać rozwojowi cukrzycy u dzieci i młodzieży?” – pyta Katarzyna Korzeniowska.
Od 2013 roku Fundacja Medicover prowadzi w Polsce program profilaktyki nadwagi i otyłości występującej wśród dzieci i ich rodziców. Jego celem jest wpływanie zarówno na rodzinę, jak i na szkołę, ponieważ obydwa te środowiska mogą wspólnie wspierać dzieci w utrzymaniu prawidłowej masy ciała oraz dobrego samopoczucia.
„Chciałem bardzo podziękować miastu Gdynia za zaufanie. Cieszymy się, że innowacyjne rozwiązania takie jak badanie przesiewowe uczniów w oparciu o system informatyczny w gabinecie pielęgniarki szkolnej, a następnie prowadzenie przemyślanej polityki zdrowotnej doprowadzą do współpracy, która może wpłynie korzystnie na stan zdrowia uczniów” – zapewnia Marcin Radziwiłł, Prezes Fundacji Medicover.
Liczby mówią same za siebie. W Gdyni prowadzony wcześniej przez Fundację Medicover program ukończyło 232 uczestników. Tylko 35 procent nadal przybierało na wadze i nie zmieniało nawyków żywieniowych ani sportowych. Pozostali średnio obniżali swój centyl BMI (BMI – wskaźnik masy ciała) o 7. Tylko 14,5 procent pozostawało na tym samym centylu i chociaż waga się nie zmieniała, to zwiększała się tkanka beztłuszczowa a zmniejszała tłuszczowa.
„Dostrzegaliśmy ogromne zmiany w świadomości. W ankiecie końcowej, na pytanie czy podobał im się Program, aż 77 procent uczestników odpowiedziało, że tak. I to nas cieszy najbardziej oraz uważamy za wyjątkowo wartościowe przykłady absolwentów, którzy już wiedzą, że nie ma diet cud, ale że są uniwersalne zasady, które wspierają prawidłowy rozwój. Dzisiaj jest z nami Grzegorz, którego historia jako pierwsza dodała nam skrzydeł. Do dziś podobnych historii mamy więcej, ale każda indywidualna i każda wymagająca indywidulanego podejścia. I tak się staramy działać, i taki program chcemy dostarczyć mieszkańcom Gdyni” – zapewnia Marcin Radziwiłł.
Polskie dzieci zaliczane są od kilku lat do najszybciej tyjących w Europie. Statystyki potwierdzają, że u co piątego dziecka występuje nadmierna masa ciała. Rodzice powinni przywiązywać większą wagę do kształtowania nawyków żywieniowych swoich dzieci oraz zachęcać je do regularnych badań i monitorowania swojego stanu zdrowia. Ważne jest także, aby edukować najmłodszych, którzy mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, jakie konsekwencje niesie za sobą prowadzenie niezdrowego trybu życia. Przekonał się o tym Grzegorz Rietz, który w 2013 roku przystąpił do Programu PoZdro! Jak przyznaje, to był dla niego przełomowy moment.
„Zmagałem się z nadwagą, z docinkami kolegów, które nie były przyjemne i przede wszystkim nie rozumiałem, dlaczego jedni są szczupli a inni nie. Dopiero gdy przystąpiłem do programu wzrosła moja świadomość. Zacząłem korzystać z podpowiedzi dietetyka, lekarza oraz nauczyłem się, co znaczy zdrowy styl jedzenia oraz jak działa metabolizm” – wspomina Grzegorz Rietz.
Grzegorz zawsze lubił sport, często grał w piłkę nożną, ale w trakcie udziału w programie uzmysłowił sobie, że sama aktywność fizyczna nie wystarczy do tego, aby być zdrowym. Potrzebna jest także zbilansowana dieta, posiłki, które dostarczają energię, a nie wyłącznie puste kalorie.
„Wyniki badań laboratoryjnych nie były za dobre, a Grzegorz miał dopiero 13 lat. Jako rodzice, byliśmy przekonani, że dbając o odpowiednią ilość zajęć sportowych oraz o zdrowe jedzenie jednocześnie uda nam się opanować wagę i zdrowie syna. I niestety, jak zapewne większość osób, daliśmy się nabrać na reklamy owocowych, „zdrowych” jogurtów, soczków pełnych witamin, które po konsultacjach ze specjalistami programu PoZdro, od razu odstawiliśmy. Okazały się nie takie zdrowe, jak zapewniali ich producenci” – przyznaje Joanna Rietz, mama Grzegorza.
Grzegorz w krótkim czasie zrezygnował z białego pieczywa, na rzecz ciemnego a słodzone, gazowane napoje zastąpił wodą. W odzyskaniu pewności siebie i umocnieniu motywacji do zmiany nawyków żywieniowych pomogli mu także jego rodzice, którzy również towarzyszyli mu w programie. Oni także zrezygnowali z zakupu produktów zawierających cukier oraz przeszli na zdrową dietę razem z synem.
„Dzisiaj Grzegorz ma świetne wyniki i nie ma śladu po insulinooporności. Udało nam się to osiągnąć dzięki udziałowi w programie oraz specjalistom, którzy dzielili się z nami fachową wiedzą oraz uświadomili nam, co jest dla nas dobre a co nam nie służy” – dodaje Joanna Rietz.
Przystępując do programu warto mieć u swojego boku rodziców a także konsekwentnie stosować się do zaleceń lekarzy i się nie poddawać.
„Warto uzbroić się w cierpliwość, bo zmiana nie nastąpi z dnia na dzień. U mnie największe efekty były widoczne po około 3 miesiącach. Pamiętajmy, że u każdego proces ten może przebiegać inaczej – uprzedza Grzegorz. – Z czystym sumieniem mogę jednak zachęcić wszystkich: nie poddawajcie się i weźcie udział w gdyńskim programie. Fajnie, że nasze miasto daje taką szansę. A rodzice, proszę, wspierajcie swoje dzieci. Moi tak zrobili i nam się udało!” – apeluje Grzegorz.
Poniżej znajdą Państwo krótki film w którym Grzegorz Rietz dzieli się swoimi doświadczeniami z udziału w programie Fundacji Medicover.
O Gdyńskim Centrum Zdrowia
Gdyńskie Centrum Zdrowia (GCZ), jest jednostką Gminy Miasta Gdyni, która powstała 26 kwietnia 2017 roku. W ramach swojej działalności monitoruje i diagnozuje stan zdrowia mieszkańców Gdyni. Zajmuje się profilaktyką chorób, ograniczeniem skutków niepełnosprawności, pracuje nad wyeliminowaniem nierówności w zdrowiu. Integruje różne środowiska mieszkańców Gdyni, współpracuje z wieloma partnerami działającymi w obszarze zdrowia publicznego.
GCZ dbamy także o prawa i potrzeby osób z niepełnosprawnością, aby ich udział w życiu społecznym był jak największy. Promuje i wspiera organizacje pozarządowe, aby ich działalność docierała do jak najszerszego grona mieszkańców. GCZ zachęca mieszkańców gminy do prowadzenia zdrowego trybu życia i podnosi poziom świadomości zdrowotnej poprzez organizowanie i wspieranie kampanii informacyjnych, działań edukacyjnych oraz wydarzeń prozdrowotnych.
O Fundacji Medicover
Fundacja Medicover jest organizacją pożytku publicznego. Wspiera innowacje i rozwój w służbie zdrowia. Powstała w 2007 roku, od 2013 roku prowadzi w Polsce jeden z największych na świecie Programów Profilaktyki Cukrzycy i Chorób Cywilizacyjnych „PoZdro!” skierowanych do dzieci i młodzieży, między innymi w Lublinie. Działalność Fundacji Medicover prowadzona jest w oparciu o wieloletnią, międzynarodową wiedzę oraz doświadczenie z zakresu medycyny i zdrowia publicznego. Skupiona jest ona w szczególności na edukowaniu oraz wspieraniu społeczności lokalnych poprzez tworzenie programów, rozwiązań informatycznych i innowacyjnego podejścia, które w sposób pośredni lub bezpośredni przyczyniają się do polepszenia stanu zdrowia i świadomości społeczeństwa.
W kwietniu 2019 r. Fundacja Medicover otrzymała wyróżnienie w konkursie „Listki CSR POLITYKI” nagradzającym najbardziej odpowiedzialne i zaangażowane społecznie firmy. Wyróżnienie przyznano w kategorii „Projekty i działania wspierające 5 Celów (7, 9, 12, 13 i 14) Zrównoważonego Rozwoju (SDG’s)” za wdrożenie Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej (ESMS), którego celem jest m.in. wypracowanie standardu komunikowania się pracowników medycyny szkolnej z rodzicami i opiekunami o stanie zdrowia dzieci.